తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు

తిరుపతి ప్రాంతపు మాండలికంలో ఉపయోగించే కొన్ని పదాల జాబితా:

• అమ్మి = ఆడపిల్ల, ( ఆ అమ్మి బాగా చదువు తుంది)
• పలుకొటము = బడి - ఫాఠశాల
• సమ్మళం = జీతము
• అయ్యవారు = అయ్యేరు = పంతులు, టీచరు
• దుడ్డు = డబ్బు, ధనము
• ముండమోపి = భర్త లేని స్త్రీ, విడో,
• బద్రం = జాగ్రత్త (
• ఇస్కూలు = బడి, పాఠాశాల,
• సిరిగందం చెట్టు = శ్రీగందం చెట్టు,
• ఏంది = ఏంటి
• గమ్మున = చాలా అర్థాలున్నాయి./గమ్మునుండు = ఊరికే ఉండు, గమ్మునరా = మారుమాట్లాడకుండా రా
• మెట్లు = చెప్పులు
• తరీఖ = పద్దతి. ఉదా: (నీ తరీఖ ఏమి బాగ లేదు)
• తూటు, బొక్క, దుంక = రంధ్రము లేదా చిరుగు
• పరక్కట్ట, పరక = చీపురుకట్ట, చీపురు
• దూది = పత్తి
• బిరీన, బిర్నా,బిన్నె = తొందరగా
• యెలబారు= బయలుదేరు
• అరం = తమిళ భాష
• ఎర్రగడ్డలు = ఉల్లిగడ్డలు, ఆనియనులు
• తెల్లగడ్డలు -- వెల్లుల్లి
• ఉల్లగడ్డలు = బంగాళాదుంపలు
• చీటీగలు =(లేదా చీకటి ఈగలు)దోమలు
• బాడుగ = అద్దె
• బీగాలు/బీగం = తాళం చెవులు/తాళం

వ్వవసాయ పనిముట్లు

• కపిలి =బావిలోనుండి నీరు తోడు సాధనము
• మడక =నాగలి
• కాడిమాను,= ఎద్దుల మెడమీద వేయు సాదనము
• కదురుగోలు=
• నొగ= నాగలి భాగము
• పలికిమాను =భూమి చదును చేయుటకు వాడే ఒక పరికరము.
• కొండ్ర=
• సాలు=
• కడిసీల=కడిసెల
• కందినము=
• బొడ్డుసీల=
• మడవ=
• పాది= చిన్న కయ్య
• కయ్య = మడి
• ఇరసాలు= రెండవసారి దున్నడము
• మర్దాము=రెండవ పంట
• గూడరేవు =
• నీరుగట్టోడు=
• మూజంబరము= ఆవులకు, దూడల మూతికి వేయు ఒక అలంకారము.
• ఎలపట = ఎడమ వైపు,
• దాపట = కుడి వైపు
• కాడెద్దులు= జోడెద్దులు,
• మక్కెన= ఎద్దులబండిలో వేసే ఒక పెద్ద బుట్ట
• కొండ్ర = దున్నుచున్నప్పుడు వేసే ఒక సాలు( వరుస)
• వంక = ఏరు, చిన్న నది.
• యో = సాధారణంగా తరచూ ఉపయోగించే పదం। ఉదాహరణ్ఖు "యో ఇట్రావయ్యో" ?
• అనపకాయ = field beans (ఆనపకాయ(సొరకాయ) కాదు)
• మొబ్బు = చీకటి , మేఘం
• మోఢం = మేఘం. మోఢంగా ఉంది = మేఘావృతమై ఉంది
• పసల పండగ(పశువుల పండగ) = కనుమ
• యాట/యాట మాంసం (వేట మాంసం) = గొర్రె/గొర్రె మాంసం
• నూగులు = నువ్వులు
• ఉద్ది పప్పు = మినప్పప్పు
• పరింది కాయ = బొప్పాయి
• పట్టా = దాల్చించెక్క
• గసాలు = గసగసలు
• మంచినూనె = నువ్వులనూనె
• ముంత మామిడి కాయ(ముంత మామిడి పప్పు) -- జీడి కాయ(జీడి పప్పు)
• ఖర్బూజకాయ = పుచ్చకాయ (water melon)
• కీరకాయ = దోసకాయ (cucumber)
• మొనక్కాయ = ములక్కాడ (drum stick)
• వడ = గారె
• చక్కెర = పంచదార
• డేక్షా = పెద్ద పాత్ర
• ఎనుము = గేదె
• రిళ్ళ = బొద్దింక(cockroach)
• అత్తిరసం = అరిశ
• ఎర్రనీళ్లకాయ = కొబ్బరి బోండాం
• మురుకులు = జంతికలు
• జరుక్కోన్నా=కొంచెం అవతలికి జరుగన్నా
• ఉద్దులు=మినుముల
• ఉద్ది పప్పు = మినప్పప్పు
• అలసందలు = బొబ్బర్లు
• నిప్పట్లు = అరిసెలు
• చియ్యలు కూర = మాంసముకూర
• ఎర్రలు = వాన పాములు
• గొడ్లు = పశువులు
• జీవాలు = మేకలు, గొర్రెలు
• మడక = నాగలి
• సట్టి = కుండ
• లోటా = నీళ్లు తాగె గ్లాసు
• చెంబు =
• గిన్నె=
• గోతం =
• గోనె పట్ట
• బొంత =
• తువ్వాలు =
• ఊరుబిండి = చట్ని (చింతకాయ ఊరుబిండి)
• సనగ్గింజలు = వేరుశనగ గింజలు.
• వక్కాకు = తాంబూలము
• నీపాసు గాల = ఇదొక ఊత పదం.
• గుడ్డలు = బట్టలు
• సేమిరి = పాలల్లో సేమిరి పెట్టాలి = పాలల్లో తోడు పెట్టాలి.
• సల్ల = మజ్జిగ